Helapeshi | हेलापेशी

ही आहे हेन्रीऐटा लॅक्स. 

शंभर वर्षांपूर्वी जन्मलेली, 

ऐन तारूण्यात कॅन्सरला बळी पडलेली 

अमेरिकेतील एक कृष्णवर्णीय स्त्री.

पण स्वत:च्याही नकळत तिने 

संपूर्ण मानवजातीला एक अमूल्य देणगी 

दिली – ‘हेला’पेशींची ! 

कॅन्सरपासून कोविडपर्यंत अनेक 

आजारांवरील औषधांच्या संशोधनात 

उपयुक्त ठरलेल्या ‘हेला’पेशी. 

या पेशी जगभरात पसरल्या, 

अगदी अंतराळात पोहोचल्या. 

पण हेन्रीएटा मात्र उपेक्षेच्या 

अंधारात राहिली. 

एकीकडे संशोधनातील यशाची शिखरे, 

अब्जावधी डॉलरची उलाढाल; 

तर दुसरीकडे सामाजिक उतरंडीतील गोरा

 वर्चस्ववाद, कृष्णवर्णीयांना मिळालेली 

अमानुष वागणूक. 

ज्ञानाची क्षितिजे, नीतिमत्तेच्या चौकटी,

वैद्यकसत्ता अन् मानवी प्रवृत्ती 

या साऱ्यांचा वेध घेणारी 

अमर्त्य पेशींची खरीखुरी कहाणी…